SOSYAL ARAŞTIRMALAR

Genel olarak toplumsal bilimler alanında yürütülen araştırmalarının temel amacı, sosyal olgu ve olaylara ilişik geçerli ve güvenilir bilgilere ulaşmaktır. Bir sosyal bilim olarak sosyoloji disiplini de sosyal olgu ve olayların biçimini, iç dinamiklerini ve etkileşimini, bilimsel açıdan en uygun şekilleri kullanarak ele almayı amaçlamaktadır. Ancak hem genel olarak sosyal bilimlerde, hem de sosyolojide ilmi verilere ulaşmak için izlenmesi ihtiyaç duyulan araştırma metot(ler)inin ne olması gerektiği konusunda muhtelif tartışmalar mevcuttur.

Sosyal bilimlerde yaşanmış olan bir öteki münakaşa da, ilmi araştırma metot ve tekniklerine ilişkin kullanılan kavramların içeriğinin ne olduğuna ilişkindir. Öyle ki, sosyal bilim literatüründe inceleme yöntemi, inceleme tekniği ve araştırma deseni kavramlarının birbirlerinin yerine kullanılmasına çoğunlukla rastlanmaktadır. Araştırma yöntemi, araştırmanın amacına erişmesi için izlenen yol olarak tanımlanabilir. Araştırma teknikleri ise bu yolda kullanılan araçlara verilen addır Nicel ve nitel araştırmalarda bu kavramların kullanımında karşılaşılan farklılıklara ünitenin ilerleyen sayfalarında değinilecektir.

Sosyal bilimlerde inceleme süreci, araştırma sorunun oluşturulması ve araştırma yönteminin seçilmesiyle başlar. Seçilen yöntem, toplumsal dünyanın nasıl algılandığını, verilerin hangi yollarla toplanacağını, iyi mi çözümleneceğini ve nasıl yorumlanacağını belirlediği için son derece önemlidir. Bir çalışmada hangi yöntemin seçileceği, araştırmacının teorik bakış açısına, araştırmanın problemine ve amacına, araştırmada kullanılabilecek kaynaklara ve araştırmacının
becerilerine bağlıdır.

Sosyolojide kullanılan inceleme şekilleri, pozitivist yaklaşıma dayanan nicel inceleme şekilleri ve yorumlayıcı yaklaşıma dayanan nitel araştırma yöntemleridir.

Nicel ve nitel yöntem, temel varsayımları, kullanılan veri toplama ve veri analiz teknikleri ve inceleme sürecindeki esneklik düzeyi açısından birbirinden son aşama farklıdır.